UITKOMST BELASTINGPROCEDURE AFHANKELIJK VAN REGIO OF INSTANTIE?

Op 5 maart jl. verscheen in het Financieel Dagblad een artikel met de titel “Rechters beslissen heel verschillend in belastingzaken”. Op basis van kunstmatige intelligentie analyseerde Deloitte 34.806 rechtszaken die zijn gepubliceerd op rechtspraak.nl en onderzocht in welk percentage van de gevallen beroepen als gegrond worden aangemerkt. Daarmee kwamen zij tot de ontdekking dat een belastingplichtige bij Rechtbank Noord-Nederland het beste af is en bij Rechtbank Den Haag het slechtst. Ook bij Rechtbank Noord-Holland is de belastingplichtige minder goed af.

Hoewel wij er geen analytisch onderzoek op hebben losgelaten, bemerken wij in de praktijk dat er de afgelopen jaren meer geprocedeerd wordt. Wij zijn vaker in rechtsgebouwen te vinden dan in het verleden.

Daarnaast bemerken wij dat er verschillen zijn in den lande en ook bij individuele rechters. Soms voelen wij ons niet senang bij bepaalde namen op een uitnodiging voor een zitting. Dat zou eigenlijk niet moeten mogen. De uitkomst van een zaak zou niet (zozeer) afhankelijk moeten zijn van de rechter die de zaak voorzit. Juist omdat wij met ons kantoor in Rotterdam veelvuldig procederen in Den Haag, zien wij dat belastingplichtigen daar moeilijker (gedeeltelijk) in het gelijk worden gesteld bij de rechtbank.

Het bevreemdt ons dat welhaast alle zaken in eerste aanleg bij rechtbanken in belastingzaken enkelvoudig wordt behandeld, oftewel de zaak wordt voorgezeten door één rechter. Enkele jaren geleden gebeurde dat in zaken waar het belang niet zo groot was. Maar nu worden ook zaken waarin het financiële belang tonnen bedraagt – en ook een doorwerking kan hebben naar andere tijdvakken of jaren – enkelvoudig afgedaan. Wij vragen ons af of daarmee recht wordt gedaan. Dat alles geldt temeer indien partijen ter zake van de onderliggende aanslagen ook verwikkeld zijn in een discussie omtrent de invordering en een belastingplichtige daardoor in financiële nood kan komen te verkeren.

Als in hoger beroep wordt gekomen, dan zien wij dat de zaak anders wordt aangepakt dan in eerste aanleg. Bij het hof worden de zaken standaard voorgezeten door drie rechters. Het valt ons daarbij op dat het procesdossier goed is bestudeerd. Dat volgt uit hetgeen ter zitting (nog) aan de orde wordt gesteld. Hoewel wij niet hebben onderzocht of belastingplichtigen in hoger beroep vaker (gedeeltelijk) in het gelijk worden gesteld, geeft de dergelijke behandeling zowel bij de gemachtigde als belastingplichtige een beter gevoel. Alle feiten komen goed aan bod en datzelfde geldt voor de gronden. Dat maakt de uitkomst van een procedure makkelijker te accepteren is, ook in het geval het hoger beroep ongegrond wordt verklaard.

Waar Deloitte de oproep heeft gedaan tot een vervolgonderzoek vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid of de Raad voor de Rechtspraak, kunnen wij dat onderschrijven. Misschien moet daarbij tevens de vraag worden opgeworpen of zaken in eerste aanleg ook niet weer vaker meervoudig moeten worden behandeld.

Auteur: mr. Priscilla de Haas